Hệ thống PCCC nhà xưởng và các thiết bị PCCC phổ biến

Việc thiết kế và triển khai hệ thống PCCC nhà xưởng không chỉ tuân thủ các quy định pháp lý mà còn đảm bảo an toàn cho tài sản và tính mạng của người lao động. Quá trình này đòi hỏi tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn kỹ thuật, cũng như lựa chọn đúng các thiết bị PCCC cần thiết. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về các yếu tố cấu thành hệ thống PCCC nhà xưởng, các quy định bắt buộc và những thiết bị PCCC thiết yếu cần trang bị để đảm bảo môi trường làm việc an toàn và hiệu quả.

Nội dung chính

1. Tổng quan về hệ thống PCCC nhà xưởng sản xuất

Hệ thống PCCC nhà xưởng sản xuất được thiết kế với mục đích nhận diện, cảnh báo sớm và xử lý các tình huống cháy nổ một cách nhanh chóng. Hệ thống hoạt động đồng bộ nhằm kiểm soát ngọn lửa trong thời gian ngắn nhất có thể, ngăn chặn đám cháy khỏi lan rộng, đảm bảo an toàn cho con người và tài sản trong nhà xưởng.

2. Quy định bắt buộc đối với hệ thống PCCC nhà xưởng

Mỗi loại kho, xưởng sản xuất sẽ có những yêu cầu và quy định riêng biệt về an toàn phòng cháy chữa cháy để đảm bảo hiệu quả trong việc ngăn ngừa và xử lý sự cố cháy nổ. Theo Điều 5, Chương II của Nghị định 136/2020/NĐ-CP, các cơ sở sản xuất, bao gồm nhà xưởng và kho bãi, phải tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật và điều kiện an toàn phòng cháy chữa cháy tương ứng, phù hợp với đặc thù hoạt động và mức độ nguy hiểm cháy nổ của từng loại hình cơ sở.

Các tiêu chuẩn, quy chuẩn chính áp dụng cho hệ thống PCCC nhà xưởng bao gồm:

QCVN 06:2010/BXD: Quy chuẩn về an toàn cháy cho nhà và công trình, áp dụng từ thiết kế, thi công đến nghiệm thu và vận hành.
QCVN 07:2010/BXD: Quy chuẩn về hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động, áp dụng cho các công trình có nguy cơ cháy nổ cao.
TCVN 4513-88: Tiêu chuẩn về hệ thống chữa cháy tự động bằng nước, yêu cầu đối với nhà xưởng lớn và có nguy cơ cháy cao.
TCVN 5759-2001 & TCVN 5761-2001: Tiêu chuẩn về hệ thống chữa cháy tự động bằng khí và bột, áp dụng cho các nhà xưởng chứa vật liệu dễ cháy hoặc dễ nổ.
TCVN 5737-2001: Tiêu chuẩn về bình chữa cháy xách tay.
TCVN 5762-2001: Tiêu chuẩn về hệ thống thông gió và hút khói trong nhà xưởng.
TCVN 2622-1995: Tiêu chuẩn phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình – yêu cầu thiết kế.
TCVN 3890-2009: Quy định về trang bị và bảo dưỡng phương tiện PCCC cho nhà và công trình.
TCVN 5738-2001: Hệ thống báo cháy trong nhà xưởng – Yêu cầu kỹ thuật bản vẽ chi tiết.
TCVN 5760-2001: Hệ thống chữa cháy nhà xưởng – Yêu cầu về thiết kế chi tiết, lắp đặt và sử dụng hệ thống PCCC.
TCVN 3526-89: An toàn PCCC – Yêu cầu chung đối với hệ thống PCCC.

3. Các loại hệ thống PCCC phổ biến trong nhà xưởng

Hệ thống báo cháy cho nhà xưởng

Hệ thống báo cháy là thành phần cơ bản và quan trọng trong một hệ thống PCCC nhà xưởng. Chức năng chính của hệ thống này là phát hiện và cảnh báo sớm khi có dấu hiệu cháy. Hệ thống báo cháy tự động phát tín hiệu đến trung tâm điều khiển, từ đó kích hoạt các biện pháp xử lý kịp thời.

Có hai loại hệ thống báo cháy chính:

Báo cháy tự động thông thường: Thích hợp cho các nhà xưởng nhỏ và vừa. Các thiết bị cảm biến như đầu báo khói, đầu báo nhiệt và đầu báo tổng hợp sẽ phát hiện sự thay đổi nhiệt độ, khói hoặc lửa. Tín hiệu được gửi về tủ trung tâm và cảnh báo qua các thiết bị như chuông báo cháy và đèn báo.
Báo cháy tự động hệ địa chỉ: Dùng cho các nhà xưởng lớn hoặc các khu vực có nhiều tòa nhà. Loại hệ thống này không chỉ phát hiện cháy mà còn xác định được chính xác vị trí của đám cháy, giúp lực lượng cứu hộ và nhân viên an ninh có thể xử lý nhanh chóng, hạn chế thiệt hại.

Hệ thống báo cháy thường bao gồm các thành phần sau:

Tủ trung tâm báo cháy: Được coi là bộ điều khiển chính, tủ trung tâm này có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ các thiết bị cảm biến, phân tích và kích hoạt các thiết bị cảnh báo khi phát hiện dấu hiệu cháy.
Thiết bị cảm biến: Bao gồm các đầu báo khói, đầu báo nhiệt, đầu báo lửa và khí gas. Các thiết bị này sẽ tự động nhận diện sự thay đổi môi trường như khói, nhiệt độ cao hoặc sự xuất hiện của khí gas dễ cháy và gửi tín hiệu về tủ trung tâm.
Thiết bị đầu ra: Sau khi nhận được tín hiệu từ tủ trung tâm, các thiết bị như chuông báo cháy, đèn tín hiệu, loa thông báo sẽ phát ra tín hiệu cảnh báo để mọi người có thể sơ tán kịp thời.

Hệ thống chữa cháy cho nhà xưởng

Hệ thống chữa cháy vách tường cho nhà xưởng

Hệ thống chữa cháy vách tường được lắp đặt tại các khu vực như bức tường, hành lang, cầu thang hoặc lối thoát hiểm trong nhà xưởng. Hệ thống này sử dụng nước để dập tắt đám cháy khi xảy ra sự cố. Các trạm bơm nước được kết nối với hệ thống ống dẫn nước dọc vách tường. Khi có hỏa hoạn, chỉ cần mở van là nước sẽ phun ra với áp lực mạnh, giúp dập lửa nhanh chóng.

Hệ thống chữa cháy vách tường phù hợp cho các khu vực có nguy cơ cháy nổ cao như nhà kho, nhà xưởng chứa vật liệu dễ cháy. Hệ thống này cũng được áp dụng tại các công trình lớn như trung tâm thương mại và chung cư, đảm bảo an toàn và tuân thủ các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy.

Hệ thống chữa cháy vách tường cho nhà xưởng

Cấu tạo của hệ thống bao gồm:

Hộp chữa cháy gắn tường (chứa cuộn vòi và bộ van),
Trạm bơm và bể chứa nước (kết nối với ống dẫn nước),
Hệ thống điều khiển và van (bao gồm tủ điện điều khiển và các van bảo vệ),
Hệ thống đường ống dẫn nước đến các họng phun trên vách tường.

PCCC bán tự động

Hệ thống bao gồm hộp chữa cháy gắn tường với các thiết bị như cuộn vòi, bộ van và lăng phun. Khi xảy ra sự cố, chỉ cần mở van xả đường ống áp lực có sẵn để kích hoạt hệ thống, giúp dập tắt đám cháy một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Hệ thống chữa cháy bằng khí CO2

Hệ thống chữa cháy bằng khí được xem là một trong những phương pháp chữa cháy hiệu quả, nhanh chóng và ít gây thiệt hại. Hệ thống này sử dụng khí carbon dioxide (CO2) làm chất chữa cháy. Khi phát hiện đám cháy, hệ thống sẽ tự động phun CO2 vào khu vực cần bảo vệ với áp lực cao.

Khí CO2 sẽ làm giảm nồng độ oxy trong không khí, làm gián đoạn quá trình cháy và dập tắt lửa. Hệ thống này phù hợp với các khu vực có thiết bị điện tử, máy móc nhạy cảm hoặc các vật liệu dễ cháy, chẳng hạn như phòng máy chủ, kho lưu trữ hàng hóa và các nhà máy sản xuất có yêu cầu cao về bảo vệ thiết bị.

Tuy nhiên, phương pháp chữa cháy bằng khí CO2 có thể gây ngạt thở, dẫn đến suy hô hấp và có thể gây tử vong đối với con người. Vì vậy, trước khi hệ thống khí được kích hoạt, còi báo động sẽ phát ra nhằm thông báo cho mọi người di tản đến khu vực an toàn.

Hệ thống cũng có thể sử dụng hỗn hợp khí trơ, gồm CO2, N2 và Ar, như một giải pháp thay thế. Phương án này giúp giảm nồng độ CO2, bảo vệ sức khỏe con người và đảm bảo an toàn cho thiết bị.

Hệ thống bọt phòng cháy chữa cháy

Hệ thống phòng cháy chữa cháy bằng bọt Foam là lựa chọn tối ưu cho các công trình quy mô lớn và có nguy cơ cháy nổ cao. Phương pháp này hoạt động bằng cách tạo ra lớp bọt đặc biệt, ngăn chặn sự tiếp xúc giữa chất lỏng dễ cháy và ngọn lửa, từ đó làm giảm khả năng đám cháy lan rộng. Bọt chữa cháy không chỉ hiệu quả trong việc kiểm soát hỏa hoạn mà còn bảo vệ thiết bị, máy móc và môi trường, giúp hạn chế tối đa thiệt hại.

Khi có sự cố cháy, hệ thống Foam tự động kích hoạt và phun bọt lên bề mặt chất lỏng dễ cháy, như xăng dầu hay hóa chất. Lớp bọt bao phủ sẽ ngăn lửa tiếp xúc với không khí, từ đó dập tắt đám cháy nhanh chóng. Hệ thống này không chỉ tiết kiệm lượng nước sử dụng mà còn giảm thiểu thiệt hại do hỏa hoạn gây ra, bảo vệ tài sản và giảm ô nhiễm môi trường, đặc biệt trong các khu vực chứa chất độc hại.

Hệ thống chữa cháy bọt Foam thích hợp cho các khu vực có nguy cơ cháy nổ cao như kho xăng dầu, nhà máy hóa chất và các cơ sở sản xuất chứa chất lỏng dễ cháy. Hệ thống bao gồm các thành phần như chất bọt cô đặc, hệ thống trộn bọt và các thiết bị phun bọt, được thiết kế để dập tắt đám cháy mà không gây hư hại đến hàng hóa và thiết bị. Các loại bọt, như protein và fluoroprotein, có tính chất đặc thù, giúp xử lý hiệu quả từng tình huống cháy cụ thể.

Hệ thống chữa cháy tự động Sprinkler

Hệ thống chữa cháy Sprinkler là giải pháp chữa cháy tự động sử dụng nước. Các đầu phun được thiết kế để tự động kích hoạt khi nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng xác định, giúp phun nước dập tắt đám cháy. Nhiệt độ kích hoạt của hệ thống thường dao động từ 57°C đến 93°C, tùy thuộc vào loại đầu phun.

Phân loại hệ thống chữa cháy Sprinkler:

Hệ thống chữa cháy Sprinkler ướt: Sử dụng nước dưới áp lực có sẵn trong hệ thống, phun ra khi cần thiết.
Hệ thống chữa cháy Sprinkler khô: Sử dụng khí hoặc hóa chất khô để chữa cháy, thích hợp cho khu vực không dùng nước.
Hệ thống chữa cháy Sprinkler kết hợp: Kết hợp nước và khí/hóa chất khô để dập tắt đám cháy hiệu quả trong các khu vực yêu cầu bảo vệ đặc biệt.

4. Các thiết bị PCCC thiết yếu cần có trong nhà xưởng

Trong môi trường nhà xưởng, việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy là điều hết sức quan trọng để bảo vệ tính mạng con người và tài sản. Việc trang bị đầy đủ các thiết bị PCCC không chỉ giúp phát hiện sớm nguy cơ cháy mà còn đảm bảo các biện pháp dập tắt đám cháy kịp thời. Dưới đây là 5 thiết bị phòng cháy chữa cháy thiết yếu cần có trong nhà xưởng để tăng cường sự an toàn trong quá trình sản xuất và vận hành.

Đầu báo cháy, thiết bị báo khói: Phát hiện sớm dấu hiệu cháy như khói, lửa, nhiệt độ tăng cao, cảnh báo kịp thời, giúp giảm thiểu thiệt hại.
Bình chữa cháy xử lý cháy ban đầu:
- Bình bột khô: Dập tắt đám cháy nhóm A, B, C.
- Bình CO2: Dùng cho cháy điện, gas, hóa chất, vải.
- Bình dung dịch bọt: Dập cháy chất lỏng dễ cháy và kim loại, không gây hại cho thiết bị điện.
Mặt nạ chống khói: Bảo vệ hô hấp, giúp di chuyển qua đám khói dày đặc an toàn.
Mền chống cháy: Dập tắt lửa hoặc bảo vệ người khỏi bỏng khi di chuyển qua khu vực cháy.
Máy bơm chữa cháy và van/vòi chữa cháy: Cung cấp nước dập lửa hiệu quả, đảm bảo chữa cháy liên tục khi mất điện.

Các thiết bị PCCC thiết yếu cần có trong nhà xưởng

Các hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động và thiết bị hỗ trợ phòng cháy chữa cháy cần phải được thiết kế, lắp đặt và duy trì đúng tiêu chuẩn để hoạt động hiệu quả khi có sự cố xảy ra. Bên cạnh đó, việc lựa chọn và trang bị các thiết bị PCCC phù hợp với đặc thù của từng nhà xưởng là điều kiện tiên quyết để tạo nên một môi trường làm việc an toàn và hiệu quả.

Để đảm bảo rằng hệ thống phòng cháy chữa cháy của bạn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về kỹ thuật và pháp lý, việc hợp tác với các đơn vị cung cấp giải pháp PCCC chuyên nghiệp là rất cần thiết. SUNTECH với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực thi công và bảo trì hệ thống PCCC, cam kết mang đến những giải pháp tối ưu và an toàn cho các cơ sở sản xuất, giúp bạn yên tâm về an toàn phòng cháy chữa cháy tại nhà xưởng. Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết!